افزودنی های شیمیایی بتن از جمله موثرترین و پرکارایی ترین افزودنی های بتن می باشد که در قبل از اختلاط و در حین اختلاط و یا بعد از اختلاط از آن استفاده می شود. از انواع افزودنی های شیمیایی بتن می توان به کاهنده آب و کندگیر کننده ها اشاره نمود؛ که هر کدام یک از افزودنی های شیمیایی دارای کاربرد بسیار زیادی هستند.

افزودنی های شیمیایی بتن

افزودنی ماده ای است به غیر از سیمان پرتلند که شامل سنگدانه و آب است که به صورت پودر و یا مایع قبل از اختلاط یا حین اختلاط و یا بعد از اختلاط به داخل مواد تشکیل دهنده دیگر بتن افزوده می شوند. افزودنی ها به دو دسته شیمیایی و معدنی تقسیم می شوند که ما در این مقاله سعی بر آن داریم اطلاعاتی در زمینه افزودنی های شیمیایی بتن و کاربرد و کارایی این افزودنی ها را برای شما دوستان و خوانندگان عزیز بازگو و بازنویسی کنیم؛

به عبارت دیگر می توان گفت افزودنی ها اجزایی به غیر از الیاف، سنگدانه ها و سیمان هیدرولیکی هستند که جهت اصلاح و بهبود خواص ملات و بتن به آن افزوده می شوند. توجه داشته باشید که بتن بایستی پرداخت پذیر، کارا، مقاوم و پایا باشد. در برخی موارد برای دست یافتن به این ویژگی ها به مواردی همچون انتخاب مصالحی مناسب و نسبت اختلاط مناسب و استفاده از روش ها و تجهیزات مناسب نیاز می باشد، در حالی که استفاده از افزودنی های شیمیایی بتن دستیابی به این ویژگی ها را بسیار آسان و راحت می سازد و این امر نشان دهنده مزایا و کاربرد بسیار مهم افزودنی های شیمیایی بتن می باشد.

کاربرد افزودنی های شیمیایی بتن

هر ماده افزودنی به بتن دارای کارکرد و کارایی خاص و ویژه خود می باشد و کارکرد اصلی هر ماده افزودنی اصلی ترین و عمده ترین اثری می باشد که بر بتن دارد و نشان دهنده و بیانگر عملکرد اصلی و شاخص آن افزودنی می باشد در صورتی که کارکرد فرعی یک افزودنی اثری می باشد که در مقیاس کوچکتر از اثر اصلی آن بر بتن می گذارد. برخی از افزودنی ها ممکن است دارای خاصیت و عملکرد چند منظوره باشند و بر چند خاصیت بتن تاثیر بگذارند. برای مثال می توان گفت کاهنده های آب کندگیر نه تنها سبب کاهش مقدار آب می شوند بلکه عامل کندگیری بتن نیز هستند؛ بنابراین می توان گفت کاربرد افزودنی های شیمیایی بتن بسیار زیاد است و از مهمترین افزودنی های بتن می باشند.

برخی دیگر از افزودنی ها نیز دارای اثرات جانبی هستند به عنوان مثال می توان گفت کاربرد اصلی افزودنی های کاهنده آب کاهش آب بتن می باشند که در برخی موارد احتمال دارد سبب کندگیری و یا هوازایی نیز باشند. بی شک با گسترش روز افزون افزودنی و کارایی آنها در بتن امکان پیدایش افزودنی های جدید را بسیار بالا برده است.

اندرکنش بتن و افزودنی های شیمیایی بتن

افزودنی های شیمیایی بر اساس عملکرد آنها به سه دسته تقسیم می شوند:

۱- مواد افزودنی با عملکرد فیزیکی: تاثیر مواد افزودنی فیزیکی را می توان قبل از سفت و سخت شدن بتن مشاهده نمود.

۲- مواد افزودنی با عملکرد شیمیایی: تاثیر مواد افزودنی با عملکرد شیمیایی را می توان بعد از زمان گیرش و در مراحل سخت گیری نیز مشاهده کرد.

۳- مواد افزودنی با عملکرد فیزیکی-شیمیایی: با این که این مواد افزودنی در آبگیری سیمان هیچ دخالتی ندارند ولی می توانند به مدت طولانی از سفت شدن سیمان جلوگیری کنند.

دسته بندی افزودنی های شیمیایی بتن

افزودنی های شیمیایی بتن بر اساس کارکرد اصلی و جانبی و بر اساس نوع تاثیر آنها، به هفت دسته تقسیم می شوند که در این بخش می خواهیم به این موضوع بپردازیم:

۱- کاهنده های آب: کاهنده های آب سبب کاهش آب بتن می شود.

۲- هوازا: هوازا از دیگر افزودنی های شیمیایی بتن می باشد که باعث بهبود کارایی و افزایش پایایی در برابر آب شدن می شود.

۳- کند گیرنده ها: کند گیرنده ها از گیرش سریع بتن جلوگیری می کنند.

۴- شتاب دهنده ها: شتاب دهنده ها یا همان تسریع کننده ها سبب تند و سریع کردن روند زودگیری، زود سخت شدگی می شود.

۵- منبسط کننده ها: از منبسط کننده ها جهت افزایش حجم در بتن و یا ایجاد انبساط کنترل شده در بتن سخت شده استفاده می شود.

۶- افزودنی های خاص: افزودنی های خاص از دیگر افزودنی های شیمیایی می باشد که دارای کارایی ویژه ای هستند.

۷- پایاگرها: پایاگرها سب کاهش نفوذ عوامل زیان آور، محافظت میلگردها و همچنین کنترل واکنش های زیانبار می شوند.

امکان اجرا در شرایط سخت و دشوار

از کاربرد مواد افزودنی شیمیایی بتن می توان به امکان اجرا و ادامه عملیات بتن ریزی در شرایط سخت و دشوار اشاره نمود. برخی از افزودنی های شیمیایی با حفظ کیفیت خواسته شده در شرایط اقلیمی نامناسب و نامساعد کارایی بسیار مناسبی را دارا هستند. برای مثال می توان گفت با استفاده از روان کننده های کندگیر در مسافت بسیار زیاد حمل یا تا فصول زیاد پمپ کرد؛ و یا زود سخت کننده ها در هوای سرد امکان بتن ریزی را در آن هوا فراهم می کند.

کاهش هزینه ساخت و ساز

کاربرد افزودنی های شیمیایی بتن سبب صرفه جویی در موارد بسیار زیادی می شود. کاهش هزینه ساخت و ساز خود به سه دسته تقسیم می شود:

۱- صرفه جویی مستقیم: این مورد از صرفه جویی آن بخش از هزینه هایی را شامل می شود که به راحتی قابل محاسبه می باشد.

۲- صرفه جویی غیر مستقیم: این مورد شامل کاهش هزینه های حاصل از کیفیت، افزایش مقاومت، کاهش مشکلات و کاستی ها و کاهش حذف دوباره کاری ها می باشد.

۳- صرفه جویی نهان: صرفه جویی نهان شامل کاهش هزینه های سرمایه گذاری می باشد که از این مورد می توان به کاهش احجام و امکان طراحی های متنوع اشاره نمود.