سیمان بنا به استانداردی که کشور آمریکا تعیین نموده است در ۵ تیپ و ۲۷ نمونه دسته بندی می شود. که در این مقاله قصد داریم تنها به بررسی، معرفی و تفاوت سیمان تیپ ۱ و ۲ بپردازیم. سیمان ماده ای است که خاصیت شیمیایی دارد و در انجام کارهای عمرانی نقش چسبنده را ایفاء می کند. این ماده به حالت فیزیکی پودر مانند است و در تماس با آب سفت و سخت می شود و حالتی خمیری پیدا می کند و مورد استفاده قرار می گیرد. سیمان زمانی که با شن و ماسه مخلوط می شود جسم سخت تری را به وجود می آورد.

سیمان تیپ ۱

کار عمده این ماده شیمیایی یعنی سیمان، ایجاد چسبندگی میان دیگر مصالح عمرانی می باشد اما اینکه چه نوع سیمانی در چه کارها و چه مناطقی مورد استفاده قرار می گیرد سبب شده است تا سیمان را به دسته بندی های مختلفی طبقه بندی کند. اولین دسته ای که مورد معرفی قرار گرفته است و بیشتر از هر نوع دیگری در ایران و حتی کل جهان  به کار گرفته می شود  سیمان تیپ ۱ می باشد  که این  سیمان تیپ ۱ را در صنعت های عمرانی و کارخانه های تولیدی با نام سیمان پرتلند معمولی یاد می کنند. این نوع سیمان در زمان بتن سازی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. البته کار سیمان در بتن سازی چسباندن سنگ ریزه ها در بتن به هم می باشد. سیمان تیپ ۱ یا همان سیمان پرتلند بیشتر در مناطقی که خشک و معتدل است به کار گرفته می شود. البته  لازم به ذکر است که این سیمان تنها در بتن هایی می تواند مورد استفاده قرار گیرد که سولفات ها نتوانند در مجاورت بتن قرار گیرند. در مواردی هم  که زمان هیدراتاسیون سیمان، حرارت ناشی شده از آن سبب بالا رفتن حرارت بتن شود  و کیفیت بتن حاصله را پایین آورد به کار گرفتن سیمان تیپ ۱ جایز نمی باشد.

کاربرد سیمان تیپ ۱

قبلا ذکر شد که سیمان تیپ ۱ پرکاربردترین نوع سیمان به حساب می آید و به طور کلی در کلیه ساختمان هایی که اسکلت آنها از بتن آرمه است و یا ساختمان های معمولی، این نوع سیمان می تواند کارایی بالایی داشته باشد. سیمان پرتلند در موارد بسیاری مانند پیش ساخته های سیمانی، بتنی و بلوک هایی که در خیابان ها و ادارات استفاده می شود، پوشش های سیمانی بدنه و کف در ساختمان ها، مخزن های آب، لوله های انتقال آب، پی ساختمان هایی که سولفات نمی تواند آسیبی به آن رساند، ملات برای کارهای بنایی،  پل سازی، راه آهن و راه سازی بسیار کاربرد دارند.

لذا به طور کلی می توان گفت که در تمامی نقشه های اجرایی که مهندسین اجرایی و مسئولین نوع سیمان به کار گرفته شده را تعین نکرده باشند سیمان پرتلند معمولی تیپ ۱ می تواند جایگزین تمامی مواردی شود که لازم است تا سیمان مورد استفاده قرار گیرد. البته نباید مساله آسیب رسانی سولفات ها و بالا و پایین بودن حرارت بتن ها در زمان به کار گرفتن این نوع سیمان ها چشم پوشی شود. پس بنابراین کارخانه های تولیدی و مهندسین،  بنا به نوع بکارگیری سیمان پرتلند معمولی یا همان سیمان تیپ ۱ آن را به سه کلاس دسته بندی کرده اند. سیمان ۳۲۵-۱ و ۴۲۵-۱ و ۵۲۵-۱ از نمونه های سیمانی است که در بازار وجود دارد و مورد مصرف کارکنان عزیز قرار داده شده است.

سیمان تیپ ۲

نوعی سیمان که در صنعت به آن سیمان پرتلند آمیخته شده گفته می شود سیمان تیپ ۲ است که در میان مصرف کنندگان با نام سیمان اصلاح شده و یا سیمان با حرارت متوسط شناخته شده است. زمانی که این سیمان به کار برده می شود در زمان هیدراتاسیون خود حرارت کمی را ایجاد می کند و در مناطق گرم ایجاد مشکل نمی کند. سیمان تیپ ۲ از جمله نمونه های سیمانی است که در برابر نمک ها و یون ها از خود مقاومت نشان داده و می تواند تمامی آرماتورهای به کار گرفته شده در پی ساختمان ها را از گزند زنگ زدگی و خوردگی در امان بدارد.

کاربرد سیمان تیپ ۲

زمانی که سیمان اصلاح شده یا همان سیمان تیپ ۲ با آب مخلوط می شود طی واکنش های شیمیایی حرارت کمی از خود ایجاد می نماید و همین مزایای خوب این ماده شیمیایی سبب شده است تا در مناطقی که بتن سازی در آن با مشکل افزایش حرارت مواجه است را برطرف نماید و به دلیل همین خاصیت است که به سیمان تیپ ۲ سیمان حرارت متوسط گفته می شود. گیرایی، سفت و  سخت شدن این نوع سیمان به مراتب کندتر از سیمان پرتلند معمولی است و در مواردی که نیاز باشد سیمان کاری در زمان بیشتری صورت گیرد می تواند بسیار مورد استفاده قرار گیرد. از جمله مواردی که سیمان تیپ ۲ بسیار کاربرد دارد می تواند دیواره پل ها و فونداسیون سازی را نام برد.

سیمان تیپ ۱ و ۲

مهمترین تفاوتی که میان سیمان تیپ ۱ و سیمان تیپ ۲ وجود دارد نوع ساختار شیمیایی آنها می باشد زیرا این خصوصیت در آنها سبب شده است تا بتوانند هر یک در مناطق سازگار با ترکیبشان مورد استفاده قرار گیرند. یعنی به طور کلی می توان گفت که سیمان پرتلند معمولی و سیمان پرتلند آمیخته، نمونه سیمان هایی هستند که در جهان به طور بسیار زیادی مورد استفاده قرار می گیرند زیرا از پس هرکاری بر آمده و کیفیت کار را بالا می کشند. البته تفاوت بارزی که می توان میان تفاوت سیمان تیپ ۱ و ۲ به طور کلی بیان کرد، میزان مقاومت آنها در برابر سولفات و یون هایی است که سبب خوردگی آهن و فلزات به کار رفته در کارهای عمرانی می باشد.

سیمان تیپ  ۱ نمی تواند در محل به کار رفته شده مانند پی ساختمان و یا پیش ساخته هایی که از بتن ساخته می شوند که در آنها میلگرد به کار رفته شده مقاومتی در برابر سولفات ها و یون های مهاجم از خود نشان دهند از طرفی به دلیل زود سفت شدن در کارهای معمولی و کوچک مورد استفاده قرار می گیرند که همین ویژگی مهمترین تفاوت سیمان تیپ ۱ و ۲ به حساب می آید. یعنی برای کارها و پروژه های عمرانی بزرگ که پی ریزی و بتن سازی زمان بر هستند و ممکن است ساعت ها و حتی روزها طول بکشد سیمان تیپ ۲ بهتر از سیمان تیپ ۱ است و کارایی بیشتری را از خود نشان می دهد. از دیگر تفاوت سیمان تیپ ۱ و ۲ میزان حرارتی است که این دو سیمان در زمان مخلوط شدن با دیگر مصالح ساختمانی از خود ایجاد می کنند و مشکلاتی را برای بتن به وجود می آورند. به همین دلیل است که سیمان تیپ ۱ بیشتر در مناطق سردسیر و خشک مورد استفاده قرار می گیرد و سیمان تیپ ۲ در مناطق گرمسیری به کار گرفته می شود.