فناوری BIM مخصوصا در ایران یک فناوری بسیار جدید می باشد که هنوز برخی از شرکت ها به این فناوری اعتماد نکرده و از آن استفاده نمی کنند. به نوعی در تعریف فناوری BIM می توان گفت وارد کردن داده های پایگاه ها و اطلاعات اولیه که در نتیجه کار، تمام نقشه ها، هزینه ها و … با تحلیل داده ها تحویل کارفرما و پیمانکار می گردد و در صورت هرگونه تغییری در هر بخشی از کار دوباره نتیجه بروز شده و اطلاعات اپدیت شده در اختیار مهندسان قرار می گیرد. این تکنولوژی در تمام دنیا حتی در ایران جای پیشرفت دارد و به مرور زمان تمام نواقص آن از بین می رود.

طراحی در سیستم BIM

بشر از زمانی که توانست نقشه های ساختمانی را بر روی کاغد بیاورد و اصلولی بکشد که می توان آن را در سال ۱۹۷۰ دانست با کمک جوهر، قلم و کاغد انجام می داد. این طراحی ها بسیار کمک بزرگی به صنعت ساختمان می کرد تا آنجا که مشکلاتی در این روش به وجود آمد مشکلاتی مانند اشکال در یک نقشه وابسته یعنی نابودی کل نقشه های ساختمانی این مشکل باعث پیشرفت هایی در عرصه کامپیوتری در سال ۱۹۸۰ شد و نرم افزاری با نام کد جایگزین نقشه های دستی شد. این تکنولوژی تمام مشکلات دستی نقشه ها را از بین برد. یکی از بزرگترین مزیت های این سیستم که می توان نام برد نشان دادن طرح ها به صورت سه بعدی نام برد.

به مرور زمان سعی شد تا سیستمی درست شود که از پایگاه داده به صورت هوشمند عمل کند. BIM به عنوان یک مدل واقعی از ساختمان به در اختیار طراحان قرار گرفت که به درک بهتر دانشجویان معماری از مفاهیم سازه‌ ای کمک می کند.

بکارگیری فناوری BIM برای مدیریت ساخت

با توجه به هوشمند بودن فناوری BIM در صنعت ساختمان سازی این سیستم نه تنها برای ساختمان سازان و طراحان بلکه برای پیمانکاران در مراحل اولیه و تخریب کار نیز بسیار کارآمد می باشد. از دیگر موارد بکارگیری این فناوری دادن اطلاعات تکمیلی و مشاهده کلیه پروژه با تمامی نواقص در سیستم می باشد.

استفاده از فناوری BIM به اجازه ۵ بعد ، مسافت، زمان و هزینه را می دهد و نتیجه حاصله مدیریت زمان، بودجه کمتر و پروژه ای ایمن بدون ضایعات را خواهد داشت. از کاربرد های این فناوری به طور کلی می توانن به موارد زیر اشاره کرد:

• تجسم طرح
•  تجزیه و تحلیل ساختمان
•  مرور مراحل ساخت و کمک به طراحی
• برنامه‌ریزی تجهیز کارگاه
• برنامه زمان‌ بندی در عملیات ساخت
•  تخمین هزینه ساخت
•  یکپارچه‌سازی اطلاعات پیمانکاران جزء و تأمین کنندگان مصالح
•  هماهنگی بین سیستم‌ ها
•  پیاده‌ سازی طرح و عملیات کارگاهی
• پیش ساختگی
•  بهره‌ برداری و نگهداری

مزایای فناوری BIM در ایران

این پروژه جدید دارای بسیاری مزایا و معایب می باشد که می توان از مزایا آن به مواردی همچون

• محاسبات انرژی پروژه و چگونگی بررسی و امکان استفاده از انرژی پروژه
• انجام محاسبات بار های سرمایشی و گرمایشی و نیاز به جابجایی هوای تازه با استفاده از دستگاه‌ های آنلاین آب و هوایی
• محاسبات بار ترافیکی منطقه
• سایزینگ اتوماتیک سیستم کانال کشی و لوله کشی پروژه
• رفع برخوردها ی احتمالی سیستم تأسیساتی معماری و سازه
• متره دقیق تمام تأسیسات و ساختمان حتی تا تعداد تک تک اجرهای بکار رفته در پروژه وزن بنا یا متراژ لوله‌ها به تفکیک سایز
• ساخت ویدیو هوشمند از پروژه و با قابلیت نصب نرم‌ افزار بر رویی کلیه گوشی های هوشمند جهت معرفی پروژه و با قابلیت تگ‌گزاری در زمان اجرا و نگهداری
• زمان‌بندی دقیق ساخت و محاسبه دقیق خسارات احتمالی ناشی از درست کار نکردن یک بخش و تاخیر ان بر روی کل زمان‌ بندی اجرای پروژه
• کاهش زمان ساخت و ساز و هزینه‌های ناشی از دو باره کاری در اثر دیده نشدن کار بخش‌های مختلف (مثلاً کر زنی‌ ها و غلاف‌ های عبور تأسیسات)

بکارگیری BIM در ایران

برای بکار گیری BIM در تمامی کشور به یک صورت عمل می شود  به طوریکه می توانید از دو راه مطمئن استفاده کنید:

– روش مخزن مرکزی ( Central Repository Approach )

در این روش بدین گونه عمل می شود که تمام اطلاعات پروژه در یک فایل واحد پایگاه داده ( Data Base ) ذخیره می‌ شوند و همه از این مخزن تغذیه می شود یا به نوعی استفاده می شود.

– روش مخزن گسترده ( Distributed Repository Approach )

در این روش که بسیار مورد توجه اکثر طراحان و پیمانکاران می باشد، بدین گونه عمل می کند که مدل BIM به دسته‌ ای از پایگاه داده‌ های جداگانه که وجود دارد، و توسط برنامه‌ های مستقلی ایجاد شده‌ است، دسترسی دارد.

هدف از بکارگیری فناوری BIM در مدیریت ساخت

یکی از اهداف اصلی فناوری مدیریت ساخت، کنترل زمان، هزینه و کیفیت در انجام پروژه‌ ها می باشد. برخی اقدامات در مدیریت پروژه ها وجود دارند که بسیار کلیدی بوده که به شرح زیر است:

۱- یکی از ارکان اصلی مشخص کردن اهداف پروژه می باشند به مانند تعریف دامنه، بودجه، زمان‌ بندی و …

۲- بالا بردن بازدهی پروژه از طریق برخی موارد مانند مدیریت کارآمد تأمین و تدارکات نیروی انسانی و …

۳- مدیریت برخی فرآیند ها برنامه‌ریزی، طراحی، برآورد هزینه، برگزاری مناقصه و برخی موارد دیگر

۴- ایجاد برقراری ارتباطات مؤثر برای حل مناقشات؛

آینده BIM

با ورود فناوری BIM انقلابی در عرصه مهندسی ایجاد شد و به نوعی می توان گفت این انقلاب هنوز جای پیشرفت دارد و تمام نشده است بر همین اساس است که برخی از شرکت های بزرگ و کوچک و مهندسان بر این فناوری سرمایه گذاری کرده اند اما برخی دیگر همچنان از استفاده از این فناوری اجتناب می کنند.

اما در تعریف حرفه ای از فناوری BIM باید گفت یک تکنولوژی و یا هوس زود گذر نمی باشد و روز به روز در حال پیشرفت است. این فناوری باعث شده است تا شرکت ها طرح هایشان را از فاز دو بعدی خارج کنند و به طرح های پنج بعدی روی بیاورند.

می توان گفت فناوری BIM بر پایه کنترل پروژه بنا شده است که از روز ابتدای ساخت پروژه تا نگهداری و تعمیرات و در نهایت پایان پروژه همکاری دارد که به نوعی پروژه را به صورت بروز شده پیش می برد.